انواع بازارهای مالی :
- الف : بازار کالا و خدمات
- ب: بازار پول
- پ: بازار سرمایه
الف – بازار كالا و خدمات :
بازار كالا و خدمات اولين بازار تشكيل شده به وسيله انسان هاست.
در واقع انسان ها در گذشته و حال ياد گرفته اند كه محل متشكلي را براي خريد و فروش كالاهاي خود داشته باشند و قوانين و عرف حاكم بر اين بازار را رعايت كنند.
در بازار كالا در قبال كالا و خدمات ، واحد پولي مورد پذيرش ، به عنوان تسهيل كننده ی معاملات مورد استفاده قرار مي گيرد.
در اين بازار ارزش هر كالا يا خدمت با مبلغي پول تعريف و عرضه مي شود و معمولا معاملات درون اين بازار ، تحت مكانيسم هاي شناخته شده اي صورت مي گيرد.
در اين بازار كالاها و خدمات به گونه و نوع هاي مختلفي تقسيم بندي مي شوند و هر كدام از آن ها تحت حاكميت قوانين و عرف خاص پذيرفته شدهء خود مورد معامله قرار مي گيرند.
دراين نوع بازار واحد پولي ، به عنوان واسطه معاملات م يتواند در بخش هاي مختلف بازار به راحتي جابه جا شود و هيچ گونه محدوديتي براي آن وجود ندارد.
در واقع ما مي توانيم نقدينگي خود را به راحتي در بخش هاي مختلف بازار و تحت قوانين آن به گردش دربياوريم.
ما مي توانيم نقدينگي خود را وارد اين بازار كرده و به همان راحتي از بازار خارج كنيم.
بازار كالا و خدمات، به دليل قدمت و به دليل تامين كنندهء نيازهاي كلي انسا نها از وسعت بسيار زيادي برخوردار است.
در اين بازار آنچه كه ارز كالا و خدمات را تعيين مي كند عرضه و تقاضاست.
تقاضا متناسب با نياز انسان ها تغيير ميكند.
در قبال افزايش تقاضا و ثبات عرضه، افزايش قيمت‌ها حادث ميشود
كه امروزه ما آن را به نام تورم مي‌شناسيم.
از تورم به عنوان بيماري اقتصاد نام برده مي شود و اكثريت و يا بهتر است بگوييم كليه حكومت ها تلاش مي كنند تا تورم را به حداقل ممكن برسانند.
تورم باعث ايجاد شغل هاي كاذب و كاهش توليد ، يا تمايل به توليد مي شود.
به‌همين‌دليل دولتها و شبكه‌اقتصادي كشورها سعي مي‌كنند با ايجاد تعادل بين عرضه‌و تقاضا،تورم را كنترل كنند.
ب- بازار پول
بازار پول ابتدا به جهت نگهداري نقدينگي مردم تشكيل شد و به عنوان يك محل امن براي نگهداري و محافظت از پول در مقابل سرقت از آن تعبير مي شد.
در ابتدا بانك در قبال نگهداري و محافظت از پول مردم از آن ها مبالغي را دريافت مي كردند.
اما با گسترده شدن دنيا و مناسبات اقتصادي و ايجاد داد و ستدهاي گسترده وظايف و مسئوليت هاي جديدي براي بانك ها تعريف شده.
در اين زمان ، دولت ها ياد گرفتند كه شايد بتوان از بانك ها به عنوان ابزاري براي كاهش تقاضا در بازار كالا و خدمات استفاده كرد.
به همين دليل شروع به تبليغ براي جذب نقدينگي مازاد مردم در حساب هاي بانكي كردند ،
تا به اين وسيله حجم نقدينگي در دست مردم را كاهش داده و كنترل نمايند و از سرازير شدن ناگهاني اين حجم عظيم نقدينگي به بازار كالا جلوگيري كنند
و به اين طريق، بتوانند تقاضا و نهايتا تورم را در بازار كالا و خدمات كنترل كنند.
از طرف ديگر نقدينگي جمع شده در حساب هاي بانكي خود م يتوانست به صورت وام و تسهيلات در اختيار بخش هاي توليدي جوامع قرار گيرد و توليد را افزايش دهد.
بانك ها در قبال وام و تسهيلات پرداختي به شرك تها و مؤسسات بهره دريافت مي كردند و از طرف ديگر به سپرده هاي مردم نيز بهر هاي را مي پرداختند و مابه التفاوت اين دو نرخ بهره به عنوان درآمد بان كها شناخته مي شد.
بازار پول تا مدت ها توانست نقش تعادل آفرين بين عرضه و تقاضا در بازار كالا و خدمات را بازي كند تا اين كه بحث كنترل نقدينگي در بازار پول به ميان آمد.
با ايجاد بحران ها مردم به بانك ها هجوم آوردند و نقدينگي حساب هاي خود را طلب مي كردند و در اين مقطع و زمان بود كه ضعف اصلي بازار پول نمايا نگر شد.
در واقع بازار پول توان لازم براي كنترل و حفظ تعادل بين عرضه و تقاضا در شرايط بحراني را به طور كامل نداشت.
پس بايد راه ديگري يافته و به كار گرفته ميشد.
ج- بازار سرمايه
با بروز و شناخت ناتواني بازار پول در ايجاد تعادل بين عرضه و تقاضا، با هدف جلوگيري يا كنترل تورم ، بازار سرمايه به عنوان گزينه اي مؤثر در جهت تعادل آفريني مورد توجه قرار گرفت.
سياست هاي مالي و اعتباري در ابتدا بازارهاي سرمايه را ايجاد كرد
و مساله اي به نام بورس و سهام به عنوان امري تاثيرگذار جاي خود را در زندگي مردم باز كرد
و مردمي كه تا آن زمان مازاد نقدينگي خود را در سپرد ههاي بانكي نگهداري مي كردند، كم كم نحوه سرمايه گذاري در بورس و خريد سهام شركت هاي بورسي را ياد گرفتند
و به اين ترتيب بازار سرمايه در جامع هاي انساني هر روز شناخته تر شد.
در بورس‌اوراق بهادار كه نمود بارزي از بازار سرمايه ميباشد،سهام و سرمايه شركتها مورد معامله قرار ميگيرد.
اين امر باعث ميشود كه مازاد نقدينگي افراد به جاي سرازير شدن به بازار كالا،به شركتها سرازير شده
و باعث تامين مالي شركت ها شده و در نهايت توليد را افزايش دهد.
توليد بيشتر،عرضه را متعادل‌تر كرده و ميتواند به تقاضاي فزاينده در بازار كالاوخدمات پاسخ داده و مانع تورم شود.
از‌طرف ديگر شركت به‌يك منبع ارزان قيمت تامين مالي دسترسي داشته درنتيجه،قيمت تمام‌شده محصولاتشان،افزايش‌ناگهاني نخواهد‌داشت.
افراد قبل از خريد سهام شركتها و در صورت عملكرد مطلوبشان، در سود (زيان) آن ها شريك مي شوند.
در نتيجه تقاضا براي خريد سهام شركت هاي سودآور هر روز بيشتر مي شود
و چرخه رقابت بين شركت ها براي كسب سود بيشتر و در نتيجه جذب نقدينگي وسيع تر و بيشتر شده
و اين رقابت سالم ميتواند تمامي گروه هاي فعال در بازار سرمايه را منتفع سازد.
شركت ها از منابع مالي ارزان قيمت، منتفع مي شوند،
سهام داران در سود شركت ها شريك مي گردند،
شراكت اين دو بخش چرخه توليد را به گردش در مي آورد
و توليد بيشتر شكوفايي اقتصادي را به همراه خواهد داشت .
اتفاق مهم ديگري كه دربازار سرمايه ميافتد اين‌است كه نقدينگي به‌محض ورود به بازار سرمايه،به‌عنوان يك شريك،درگير بازار گشته
و در مواقع بحراني،دولتها ميتوانند ورود و خروج نقدينگي از اين بازار را كاملا تحت سياستهاي خود قرار دهند.
در واقع نقدينگي وارد شده در بازار سرمايه در صورتي مي تواند از اين بازار خارج شود كه جايگزيني داشته باشد و اين مهم ، جبران كننده نقص بازار پول است.
چرا كه نقدينگي در بازار پول، مي توانست هر موقع كه مايل باشد و بدون هيچ جايگزيني از بازار پول خارج شده و دولت را در اعمال سياست هاي خود بر آن بازار محدود كند.در واقع نگارنده، بازار تعبير مي كند.
در اين زندان جذاب ، نقدينگي به انتفاع از نقاط مثبت و « زندان جذاب و زيباي نقدينگي » سرمايه را به سازنده بازار مي پردازد و دولت ها نيز اين امكان و فرصت را مي يابند تا بر اين حجم نقدينگي اعمال سياست كنند و افسارگسيختگي آن را مهار نمايد. كاري كه شايد در بازارهاي ديگر اصلا امكان پذير نيست و به همين دليل است كه دولت ها و مجموعه هاي اقتصادي وابسته ، تمايل بسيار زيادي به گسترش و تعميق بازار سرمايه دارند. در واقع بازار سرمايه نه تنها يك وسيله ، بلكه يك نياز غيرقابل جايگزين در اين مقطع از اقتصاد جهاني است.
نوع ديگر تقسيم بندي بازار ها (بازار هاي مالي ) بر اساس مدت زمان بدين گونه است :
بازارهاي مالي در هر كشوري به دو گروه تقسيم مي شود : 1 – بازار پول 2 – بازار سرمایه
- بازار پول : در اين بازار ابزارهايي داد و ستد مي شوند كه سررسيد آنها حداكثر يك سال است.
- بازار سرمايه:در بازار سرمايه ابزارهايي است كه سررسيد آنها بيشتر از يك سال است وهمچنين ابزارهاي بدون سررسيد دادوستد مي شوند مانند سهام
-
تاریخچه ⇐ تاریخچه بورس در جهان و ایران
- آموزش اول ⇐ شرکت ها و انواع آن
- آموزش دوم ⇐ شرکت های سهامی ( انواع ، فرآیند تشکیل ، تفاوت ها )
- آموزش سوم ⇐ هيات مديره شركت کيست؟آ
- آموزش چهارم ⇐ انواع مجامع عمومي شركتهاي سهامي
- آموزش پنجم ⇐ مزایای بورس برای افراد و شرکت ها
- آموزش ششم ⇐ انواع بازارهای مالی
- آموزش هفتم ⇐ بازارهای اول – دوم – پایه (الف – ب – ج) و بازار SME
- آموزش هشتم ⇐ کارگزاران بورس
- آموزش نهم ⇐ اصطلاحات و دانستنی های مقدماتی بورس (1)
- آموزش دهم ⇐ اصطلاحات و دانستنی های مقدماتی بورس (2)
- آموزش یازدهم ⇐ اصطلاحات تخصصی بورس
- آموزش دوازدهم ⇐ افزایش سرمایه شرکت ها
- آموزش سیزدهم ⇐ روش های تحلیل و کسب درآمد از بورس
- آموزش چهاردهم ⇐ موقع خرید به چه نکاتی توجه کنیم..؟
- آموزش پانزدهم ⇐ کارمزد معاملات
تهیه شده در مرجع آموزش بورس و بازارهای مالی – آموزش صفر تا هزار بورس www.abcBourse.ir
