شرکت ها و انواع آن

از زمان‌های گذشته بازرگانان برای دسترسی به وجوه بیشتر و همچنین پوشش ریسک کسب و کار خود در پی یافتن شراکت با افراد دیگر بودند. بر این اساس دو یا چند نفر توافق می کردند آورده مشخصی به مشارکت داشته باشند و از نفع یا ضرر حاصله هم به نسبت مشخصی سهم ببرند.

تا پایان قرن هجدهم میلادی، واحدهای تجاری یا به صورت واحدهای تک مالکی و یا به صورت شرکت های غیرسهامی، یعنی با مالکیت چند نفر شریک تاسیس می‌شدند.

هم زمان با پیشرفت علوم تجربی و پیدایش انقلاب صنعتی‏کشورهای پیشرفته اروپایی، شروع به گسترش قلمرو تجارتی خود نموده و علاوه بر تسلط بر بازارهای کشورهای دیگر، مستعمرات خود را بسط و توسعه دادند. در نتیجه عوامل فوق که خود مستلزم در اختیار داشتن مقادیر هنگفتی سرمایه بود، سرمایه داران به فکر به کارگیری پس اندازهای اندک مردم افتاده و اقدام به تاسیس شرکت های سهامی کردند و بدین ترتیب اولین شرکت های سهامی به صورت محدود در اروپا تشکیل شدند.

امروزه شرکت های سهامی عام که در تمام دنیا مهمترین شرکت ها را تشکیل می‌دهند و هدف اصلی تاسیس شرکت های سهامی به کار انداختن سرمایه های مردم در مقیاس وسیع تر به منظور کسب سود بیشتر و حفظ سرمایه افراد می‌باشد. بدیهی است که تاسیس شرکت های سهامی به دلیل مزایای متعددی که نسبت به سایر انواع شرکت های دیگر دارد، سال به سال افزایش یافته و از طرف دیگر شرکت های سهامی تکامل یافته اند.

تعریف شرکت در قانون

از منظر قانونی در مقابل کسب و کارها و فعالیتهای اقتصادی با مالکیت شخصی که تمامی سرمایه را یک نفر (شخص حقیقی) تأمین می‌کند، شرکت قرار دارد. بر اساس قانون مدنی ایران شرکت عبارت است از اجتماع حقوق مالکیت متعدد در شی واحد به نحو اشاعه. بنابراین شرکت واحدی است از تجمع دو یا چند نفر که هر یک منابع و امکاناتی را اعم از وجه نقد، وسایل، تجهیزات و … را به منظور تحصیل سود در اختیار آن قرار داده‌اند و مالکیت بر آن به طور مشاع (مشترک) می‌باشد. در قانون تجارت شرکت به صراحت تعریف نشده است ولی باتوجه به تعریف شرکتنامه در این قانون می‌توان شرکت را چنین تعریف کرد: شرکت عبارت است از قراردادی که به موجب آن شرکا مقداری سرمایه در اختیار آن قرارداده تا بدین وسیله عملیات تجارتی انجام و سود و زیان حاصله را بین آن‌ها تقسیم کند.

انواع شرکت:

ماده 20 قانون تجارت شرکتهای تجاری را به 7 نوع تقسیم نموده است:

1)شرکت سهامی

2) شرکت با مسئولیت محدود

3) شرکت تضامنی

4)‌‌‎شرکت مختلط غیرسهامی (مسئولیت محدود + تضامنی)

5) شرکت مختلط سهامی (سهامی + تضامنی)

6) شرکت نسبی

7) شرکت تعاونی تولید و مصرف.

شرکتهایی که شخصیت اعتباری و ضمانت شرکا در آن‌ها دخالت دارد مانند شرکت تضامنی و شرکت نسبی.
شرکتهایی که فقط سرمایه در آن‌ها دخالت دارد مانند شرکت سهامی و شرکت با مسئولیت محدود.
شرکتهایی که از ترکیب دو قسم فوق تشکیل می‌شوند مانند شرکتهای مختلط.
شرکتهایی که تعداد شرکا در آن دخالت دارند مانند شرکتهای تعاونی

در بحث بررسی بورس اوراق بهادار ما تنها با شرکتهای سهامی و آن هم از نوع عام سر و کار داریم.