همه چیز درباره P/E

یکی از ابزارهایی که از گذشته تا امروز در بازار سرمایه مورد استفاده قرار می‌گیرد همین شاخص P/E است. این شاخص با وجود گذشته سالها از ایجاد آن، هنوز هم به عنوان یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین اهمیت بسیاری دارد که سرمایه گذاران امروز درباره آن اطلاعات کافی داشته باشند. به همین منظور الف بورس تصمیم گرفته است تا با مقاله همه چیز درباره P/E شما را با این شاخص مهم آشنا کند. دقت داشته باشید که هیچ شاخصی به تنهایی نماینده بازار نیست. بنابراین باید دیگر شاخص‌ها را نیز بیاموزید. پیشنهاد ما مطالعه دیگر مقالات الف بورس است.

از جمله این مقالات می‌توان به چگونه خونسردی در معاملات را به ثمر برسانیم؟، p/e در تحلیل سهام، اطلاعات زدگی مانع موفقیت،انواع مجامع بورسی و هرچه باید بدانید، آموزش معاملات آتی سهام و سکه، سود آورترین سهام های بورس را از آن خود کنید. و…. اشاره کرد.

همه چیز درباره P/E؛ P/E چیست؟

P/E کوتاه شده واژگان price به معنی قیمت و Earning Per Share یا همان EPS به معنی سود هر سهم است. P/E یکی از شاخص‌های قدیمی مورد استفاده سرمایه گذاران می‌باشد. این شاخص به دلیل سادگی در محاسبه و نتایج نسبتا دقیقی که به ما می‌دهد توانسته است در بازار امروز جای مخصوصی برای خود داشته باشد. هر سهام داری که بتواند به خوبی از این شاخص استفاده کند می‌تواند در ضمره سرمایه گذاران برتر بورس جای گیرد. با وجود اینکه به دست آوردن این شاخص کار سختی نیست؛ اما تحلیل آن نسبتا دشوار است. در ادامه همه چیز درباره این شاخص را خواهید آموخت. همچنین تحلیل این شاخص در مقاله‌‌ای تحت عنوان p/e در تحلیل سهام در الف بورس آمده است.

P/E چگونه محاسبه می‌شود؟

P/E چگونه محاسبه می‌شود؟

روش اول

همانطور که از نام آن پیداست این شاخص را می‌توان با استفاده از آخرین قیمت روز سهام شرکت مورد نظر و سود هر سهم به دست آورد. کافی است این دو شاخص را بر هم تقسیم کنید. در بازار بورس علاوه بر سود و شاخص‌های موثر بر آن، زمان نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. بنابراین هر شاخصی را نمی‌توان در هر زمانی اندازه گیری کرد. زمان اندازه گیری این شاخص عموما زمانی است که شرکت‌ها EPS را افشا می‌کنند. توجه داشته باشید که این زمان در اکثر موارد بیشتر از سه ماه نیست.

روش دوم

به دلیل استفاده از آخرین EPS این شاخص در این زمان اندازه گیری می‌شود. البته از EPS برآوردی برای محاسبه شاخص P/E استفاده می‌شود. در این حالت کاربردی که برای P/E مشخص شده است کمی متفاوت خواهد بود. در این حالت از این شاخص به منظور محاسبه سود برآوردی سال آینده استفاده می‌شود. توجه داشته باشید اگر این شاخص را به این روش به دست آوردید؛ به آن P/E برآوردی یا پیشتاز گفته می‌شود.

روش سوم

از دیگر روش‌هایی که می‌توان با آن P/E را محاسبه نمود روش مبتنی بر میانگین دو فصل گذشته و برآورد دو فصل باقی مانده سال است. در بورس تهران از این روش نیز استفاده می‌شود. دقت داشته باشید که هر سه این روش‌ها تفاوت چندانی با هم ندارند. آنچه در میان آن‌ها مهم است این است که با استفاده از داده‌های تاریخی می‌توانند آینده را به شکل نسبی پیش بینی کنند. بنابراین یک سهام دار خوب سهام داری است که همه چیز درباره P/E بداند و بتواند از آن استفاده کند.

بزرگترین مشکل سهام داران در همه چیز درباره P/E

بزرگ‌ترین مشکلی که سهام داران درباره محاسبه شاخص P/E با آن مواجه هستند در رابطه با شرکت‌هایی است که سود ده نیستند. در این شرکت‌ها شاخص‌ها به شکل متفاوتی هستند. بسیاری دانشمندان هنوز نمی‌دانند با این شکل از P/E چگونه باید رفتار کرد. دلیل این تفاوت هم این است که این شرکت‌ها دارای EPS منفی هستند. گروهی از دانشمندان این علم بر این باورند که این شاخص را درباره این شرکت‌ها هم مانند دیگران می‌توان اندازه گیری کرد. در این حالت آن‌ها P/E را صفر بیان می‌کنند. گروهی دیگر بر این باورند که آن را باید به شکل منفی هم بیان کرد.

نوسان در همه چیز درباره P/E

این شاخص نیز همانند دیگر شاخص‌های بازار بورس نوسان‌هایی به خود می‌بیند. نوسانات این شاخص پیش بینی کننده نوسانات آینده بازار است. بنابراین باید به خوبی آن را کنترل کرد. در مقاله… در این باره بیشتر توضیح داده ایم. متوسط نوسان در بازار بورس تهران دامنه ۳. ۲ تا ۱۳. ۲ تجربه شده است. این بیشترین و کمترین میزان این شاخص در بازار بورس تهران در تاریخ می‌باشد. در دوره‌های مختلف این شاخص نیز تاثیر پذیر از شرایط بوده است. به این معنی که نوسان در این شاخص عمدتا وابسته به نوسانات کلی بازار است.

شاخص P/E را می‌توان هم درباره هر شرکت، هر صنعت و هم بازار بیان کرد. عددی که در بالا بیان کردیم؛ نوسان این شاخص در بازار می‌باشد. در تاریخ بورس ایران نوسان از این بازه تجاوز نکرده است. بنابراین می‌توان انتظار داشت در آینده نیز به همین شکل باشد.

کاربرد شاخص P/E

همه چیز درباره P/E به شما می‌گوید این شاخص کاربردهای گسترده‌‌ای دارد که از حوصله این مقاله خارج است. بنابراین تنها اشاره‌‌ای به آن می‌کنیم. دقت داشته باشید که می‌توانید در مقالات دیگر الف بورس کاربردهای دیگر این شاخص را پیدا کنید. برای این منظور می‌توانید به بخش آموزش عمومی سایت الف بورس مراجعه کنید.

کاربرد شاخص P/E

اگر بخواهیم کتابی بگوییم این شاخص به ما می‌گوید سهام داران به ازای هر ریال سود شرکت حاظر به پرداخت چند ریال می‌باشند. همین مورد موجب شده است تا در بازار و برخی کتاب‌ها از این شاخص به نام ضریب سهام نیز نام برده شود. به عبارت دیگر می‌توان گفت در صورتی که ضریب سهام یک شرکت برابر ۲۰ باشد؛ به این معنی است که سهام داران حاضرند به ازای هر ریال سود این شرکت ۲۰ ریال پرداخت کنند. توجه داشته باشید منظور از هر ریال سود، سودی است که شرکت تولید می‌کند نه سودی که از بازار به دست می‌آورد.

رشد سود در همه چیز درباره P/E

آنچه در بخش‌های قبلی مقاله به آن اشاره کردیم رشد سود شرکت‌ها است. قیمت سهام بازتاب کننده انتظاراتی است که سرمایه گذاران از سهام شرکت دارند. به طور کلی می‌توان گفت قیمت سهامی در روند مناسب قرار دارد که انتظارات سرمایه گذاران مبنی بر رشد شرکت را به خوبی برآورده کرده باشد. توجه داشته باشید که شاخص EPS که همان اندازه سود هر سهم است؛ بر سود‌های گذشته شرکت تکیه دارد. به همین دلیل طبیعی است که شرکتی که از آن انتظار سود می‌رود؛ قیمت سود بیشتری هم داشته باشد. به همین دلیل شرکت‌هایی که دارای P/E بالاتری هستند؛ انتظار می‌رود سود بیشتری هم نسیب سرمایه گذارانشان کنند.

در صورتی که این شاخص بیشتر از P/E کل بازار یا P/E کل صنعت باشد؛ به این معنی است که شرکت کار سختی در پیش دارد. در این حالت سرمایه گذاران انتظار رشد بیشتری از شرکت دارند. توجه داشته باشید که انتظار سود بیشتر می‌تواند در واحد ماه یا سال بیان شود. بنابراین شرکتی که در این ماه سود کمی داده است؛ به این معنی نیست که سرمایه گذران را از خود ناامید کرده است.

ارزانی یا گرانی در همه چیز درباره P/E

از بهترین شاخص‌ها برای قیمت گذاری سهام می‌توان به این شاخص اشاره کرد. به مثال مقابل توجه کنید. فرض کنید شرکتی سهمی با قیمت ۲۰۰ ریال و P/E برابر ۱۰ بسیار گران‌تر از سهمی است که با قیمت ۲۰۰۰۰ و P/E ۱۰ عرضه می‌شود. دقت داشته باشید که محدودیت‌هایی در این مثال وجود دارد. این مثال در صورتی که سایر متغیرها پایدار باشند صادق است. همچنین شما نمی‌توانید P/E دو شرکت که کاملا متفاوت هستند را مبنای ارزش گذاری آن‌ها قرار دهید. دقت داشته باشید که بالا یا پایین بودن P/E یک شرکت را بدون دو عامل زیر نمی‌توان به درستی اندازه گیری کرد:

نرخ رشد شرکت

به این معنی که نرخ رشد شرکت در گذشته می‌تواند معیاری برای از نرخ مورد انتظار رشد سود در سال‌های آینده باشد؟ پاسخ این سوال هرچند نمی‌تواند صریح باشد اما سرمایه گذاران در عمل دریافته‌‌اند که می‌توانند از شاخص‌های P/E و EPS برای اندازه گیری میزان رشد در سال‌های آینده استفاده کنند.

نرخ رشد صنعت

دقت داشته باشید که مقایسه P/E شرکت‌ها در صورتی ممکن است که هر دو شرکت متعلق به یک صنعت باشند. به این معنی که شرکت‌هایی که در صنایع با رشد کم قرار دارند طبیعی است که P/E کمتری داشته باشند. به همین نسبت شرکت‌هایی که در صنایع با رشد بالاتر هستند نیز انتظار می‌رود P/E بالاتری هم داشته باشند.

در این دام‌های P/E گیر نیفتید!

در بند‌های قبلی ذکر کردیم این شاخص تحت شرایط مشخصی می‌تواند نشان دهنده بالا یا پایین بودن ارزش یک شرکت باشد. همچنین پی بردیم این شرکت تحت شرایط معینی معتبر است. اما در ادامه با المان‌هایی آشنا می‌شویم که می‌توانند یک تله برای سرمایه گذاران باشند.

حسابداری

سود اندازه‌‌ای حسابداری است که برای محاسبه اقلام غیرنقدی از آن‌ها استفاده می‌شود. معیار اندازه گیری این سود نیز برحسب اصول حسابداری همگانی مقرر می‌شود. این اصول براساس زمان و کشور متفاوت هستند. بنابراین محاسبه سود EPS بسته به چگونگی دفترداری و حسابداری به شکل متفاوتی بیان می‌شوند. به همین دلیل نمی‌توان آن‌ها را با هم مقایسه نمود.

تورم

تورم

امروز که ایران تورم بالایی تجربه می‌کند هزینه‌های استهلاک و خورد و خوراک به دلیل هزینه‌های جایگزینی کالاها و تجهیزات در مقایسه با سطح عمومی قیمت‌ها کم نمایی می‌شود. به همین دلیل این شاخص کاهش می‌یابد. در این زمان بازار به سود‌های بالای ساختگی گرایش دارد. در این زمان است که آن‌ها را تخریب می‌کند. تورم برسی این شاخص را مشکل می‌کند. چراکه کاربردی بودن داده‌های گذشته در امروز را کاهش می‌دهد.

در صورتی که این شاخص کاهش پیدا کند لزوما به این معنی نیست که در ارزش آن کم نمایی شده است. بلکه به این معنی است که بازار معتقد است این شرکت در آینده نزدیک دچار مشکل می‌شود. عمده‌ترین دلیل کاهش سوددهی یک شرکت این است که انتظار سهام داران را برآورده نکرده است.

خرید سهام با همه چیز درباره P/E

از مهم‌ترین اشتباهاتی که سهام داران تازه کار مرتکب می‌شوند این است که تنها با اتکا بر P/E سهام خریداری می‌کنند. بالا یا پایین بودن P/E می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد اینکه شما تنها یک شاخص را مبنا قرار دهی ساده انگارانه به نظر می‌رسد. P/E بالا ممکن است به دلیل بیش نمایی ارزش سهام باشد. همچنین هیچ تضمینی مبنی بر کاهش قیمت سهام یا افزایش آن وجود ندارد. البته این نکته را هم در نظر بگیرید که اصلاح قیمت یک شرکت می‌تواند ماه‌ها یا حتی سال‌ها به طول انجامد. درست است که این شاخص یکی از بهترین شاخص‌ها برای اندازه گیری و ارزش گذاری سهام است. اما کار به همین سادگی‌ها نیست!

تجزیه و تحلیل سهام کاری بسیار پیچیده و دشوار است. بسیاری بر سر یادگرفتن این کار عمر خود را گذرانده اند. بنابراین نباید انتظار داشت با چند تجزیه و تحلیل ساده و شاخص‌های ساده ارائه شده بتوان یک سهام را تجزیه و تحلیل کرد. به عبارت دیگر درست است که P/E کلیدی برای تجزیه و تحلیل سهام است اما نمی‌توان ادعا کرد که تمام آن است. به همین منظور سهام دارانی که به تازگی می‌خواهند وارد بازی سهام شوند؛ بهتر است شاخص‌های متفاوت را اندازه گیری و بهترین تصمیم را اتخاذ کنند.

از بهترین راه‌هایی که می‌توانید یک سهام خوب خریداری کنید مشورت با افرادی است که در این زمینه تجربه کافی دارند. این افراد همانطور که ذکر کردیم؛ ریش سفیدان بازار بورس هستند. آن‌ها با برسی شاخص‌های مختلف خوب یا بد بودن یک نماد را اندازه گیری می‌کنند. همچنین بهتر است از وی علاوه بر سهام درباره صنعتی که می‌خواهید در آن سرمایه گذاری کنید نیز سوال کنید. چراکه صنعت عامل مهمی در اندازه سودی است که شما می‌خواهید به دست آورید.

در پایان…

همه چیز درباره P/E چیزهای بسیاری به شما می‌آموزد. این مقاله از روش‌های اندازه گیری شاخص P/E تا بخشی از تحلیل آن را به شما آموخته است. توجه داشته باشید که هدف از نگارش این مقاله کاربردی بودن آن است. بنابراین این مقاله و دیگر مقالات دیگر الف بورس را می‌توانید با خیال راحت در بازار به کار ببرید. نکته مهم این است که به شکل کامل آن‌ها را رعایت کنید. از جمله مقالاتی که در بازار بزرگ بورس می‌توانند شما را یاری دهند می‌توان به چگونه خونسردی در معاملات را به ثمر برسانیم؟، p/e در تحلیل سهام، اطلاعات زدگی مانع موفقیت،انواع مجامع بورسی و هرچه باید بدانید، آموزش معاملات آتی سهام و سکه، سود آورترین سهام های بورس را از آن خود کنید. اشاره کرد.